آیا انجام سونوگرافی داپلر در بارداری ضروری است؟

امروزه با پیشرفت تکنولوژی دستگاه های تصویربرداری بسیار با کیفیتی وارد بازارهای جهانی شده است که احتمال وقوع هرگونه خطایی را به حداقل رسانده است. در طی دوران بارداری، به طور معمول هر خانم باردار برای اطمینان از سلامتی جنین خود حداقل 3 یا 4 بار، می بایست سونوگرافی انجام دهد.
سونوگرافی‌های زیادی ممکن است در دوران بارداری انجام شود و عمومی ترین آنها سونوگرافی جنرال بارداری می‌باشد ، اما گاهی پیش می آید که بنا به تجویز پزشک طبق وضعیت مادر و جنین، پزشک سونوگرافی های دیگری را هم تجویز می کند که از جمله آنها می توان به سونوگرافی داپلر بارداری اشاره کرد.

سونوگرافی داپلر نوعی سونوگرافی است که با استفاده از امواج صوتی به بررسی ضربان قلب و جریان خون جنین می پردازد. سونوگرافی داپلر روش بسیار خوبی برای تعیین سرعت و جهت جریان خون جنین می باشد. نتایج حاصل از سونوگرافی داپلر می تواند در تعیین طبیعی بودن میزان رشد جنین، تأمین خون و مواد مغذی کافی به بافت ها در بارداری مفید باشد. سونوگرافی داپلر با همان دستگاه سونوگرافی معمولی انجام شده و غالباً در سه ماه سوم بارداری، در حاملگی های پر خطر و موارد لخته شدن خون، استفاده می شود. سونوگرافی داپلر روشی استاندارد برای بررسی عروق خونی می باشد. در این مطلب به بررسی سونوگرافی داپلر بارداری می‌پردازیم.

سونوگرافی داپلر در بارداری

در دوران بارداری، سونوگرافی داپلر برای بررسی جریان خون جنین و وضعیت سلامت کودک مورد استفاده قرار می گیرد. سونوگرافی داپلر جنین با کمک یک دستگاه دستی به نام مبدل انجام می شود. و نشان می دهد که اکسیژن و مواد مغذی کافی به جفت و از جفت به جنین می رسد یا خیر. با استفاده از سونوگرافی داپلر، میتوان سرعت جریان خون را اندازه گیری کرد و به کاهش جریان یا مسدودی مسیر خون در رگ اصلی پی برد. این سونوگرافی از امواج صوتی بازتابی برای مشاهده جریان خون در رگ ها استفاده می کند. با استفاده از این ابزار می توان به انسداد رگ های اصلی یا کاهش جریان خون پی‌برد

.

چه زمان از سونوگرافی کالر داپلر استفاده می شود؟

مواردی که به تشخیص پزشک در هنگام بارداری باید از سونوگرافی کالرداپلر استفاده شود.

• اگر مادر دو قلو یا چند قلو باردار باشد.
• اگر میزان رشد جنین پایین باشد.
• مادر بارداری که سیگار مصرف کند.
• در صورتی که فرزندقبلی ریزاندام باشد.
• مادران بارداری که قبلا سقط جنین داشته باشد.
• اگر نوزاد قبلی در بدو تولد مرده باشد.
• مادرانی که در هفته بیستم باردای به سندرم گونه سیلی خورده مبتلا شود.
• اگر شاخص توده بدنی (BMI) خیلی پایین و یا خیلی بالا باشد.
• اگر مادر باردار فشارخون بالا و یادیابت داشته باشد.

مزایای استفاده از سونوگرافی داپلر

• ایجاد تصاویر رنگی واضح از گردش خون در رگ های خونی اندام های مختلف
• شناسایی سریع رگ های خونی، دریچه های عروق و اختلال گردش خون در آنها
• ارزیابی جهت و شدت گردش خون در عروق خونی

سونوگرافی داپلر در بارداری چه ضرورتی دارد؟

به طور کلی، خانم های باردار، در طی دوران باداری می بایست دو نوع سونوگرافی پایه انجام دهند. یکی از آن ها در سه ماه اول بارداری می باشد که تعداد جنین ها، رشد جنین و ضربان قلب او را بررسی می کند و تاریخ زایمان نیز بر اساس همین سونوگرافی تخمین زده می شود.

سونوگرافی دوم، معمولا در سه ماهه دوم و برای کنترل ناهنجاری های جسمی و اطمینان از رشد طبیعی جنین انجام می گیرد. اما در زمانی که پزشک طی هر یک از این سونوگرافی ها، هر نوع ناهنجاری در جنین را تشخیص دهد، برای تشخیص و نتیجه گیری نهایی سونوگرافی داپلر انجام می دهد.

این نوع سونوگرافی، معمولا برای کنترل جریان خون به قلب و مغز، جریان خون بند ناف جنین و جریان خون جفت انجام می گردد تا از طبیعی بودن این موارد اطمینان حاصل شود. چنانچه هر نوع مشکلی در جریان خون شناسایی شود، پزشک تشخیص خواهد داد که این مشکل به علت کم خونی سلول داسی شکل، گرفتگی رگ خونی یا حساسیت RH رخ داده است.

محدود شدن جریان خون در جنین می تواند منجر به کاهش وزن تولد، کاهش سایز و رشد ناقص و … منجر شود. نوع خاصی از سونوگرافی داپلر، به نام “داپلر ترانس کرانیال” برای تخمین سکته در جنین مبتلا به کم خونی داسی شکل انجام می شود.

پیشنهاد میکنیم خدمات سونوگرافی خود را در بهترین سونوگرافی کالرداپلر تهران انجام دهید

انواع سونوگرافی کالر داپلر در بارداری

سونوگرافی داپلر در دوران بارداری به نوع دستگاه و مرحله بارداری بستگی دارد:

سونوگرافی داپلر بصورت جنرال

سونوگرافی داپلر بارداری دقیقاً مانند سونوگرافی عادی انجام می شود، شما باید برای سونوگرافی داپلر بارداری و داپلر جنین روی تخت به پشت یا پهلو دراز بکشید، رادیولوژیست یا سونوگرافیست وسیله‌ای به نام مبدل را به آرامی بر روی پوست شکم شما و بالای عروق خونی حرکت می دهد. این مبدل امواج صوتی درون رگ‌ها را تقویت می‌کند و آن را از طریق یک میکروفون دریافت می‌کند. امواج صوتی از اجسام جامد، از جمله سلول‌های خونی برگشت می‌یابند.

حرکت سلولهای خون تغییراتی را در بازتاب و بازگشت امواج صوتی منعکس شده ایجاد می‌کند که به آن اثر داپلر می‌گویند. در صورت عدم وجود جریان خون، بازگشت امواج بدون تغییر باقی می‌ماند. اطلاعات به دست آمده از امواج صوتی منعکس شده برای ترسیم نمودارها یا تصاویر نشان‌دهنده جریان خون در عروق خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد، این نمودارها و تصاویر برای بازنگری یا ارزیابی‌های آینده قابل ذخیره سازی هستند.

سونوگرافی کالرداپلر شریان رحمی

اگر احتمال بروز اختلال پره اکلامپسی در مادر باردار بالا باشد, پزشک سونوگرافی کالرداپلر رحمی را پیشنهاد می کند.چرا که بروزپره اکلامپسی بر روی عملکرد جنین تاثیر گذار است.

جنین برای رشد, به اکسیژن و برخی مواد غذایی نیاز دارد, بنابراین دیواره شریان رحمی باید حالت کشسان پیدا کند تا خون مورد نیاز را به جفت برساند. اگرخون کافی به جفت نرسد جنین اکسیژن و مواد مورد نیاز خود را از طریق بند ناف دریافت نمی کند.

سونوگرافی کالرداپلر شریان ناف

معمولا پزشک به مادران بارداری که رشد جنین شان کند باشد و یا دو قلوباردار هستند, سونوگرافی کالرداپلر شریان ناف را توصیه می کنند.این سونوگرافی ازطریق بند ناف و جفت, جریان خون جنین را موردبررسی قرارمی دهد. این روش هیچ گونه خطری برای مادر و جنین ندارد.

سونوگرافی کالرداپلر واژینال

همانطور که از نام آن پیدا است، در اینجا پروب داپلر در داخل واژن قرار می گیرد. این روش به که پزشک کمک می کند بارداری خارج از رحم را بررسی کند.

داپلر جنینی

این دستگاه دستی است که برای نظارت بر ضربان قلب جنین مورد استفاده قرار می گیرد.

سونوگرافی داپلر چگونه انجام می شود؟

سونوگرافی داپلر، روشی است که با استفاده از بازگشت امواج صوتی، می تواند حرکاتی مثل جریان خون و ضربان قلب را اندازه گیری کند. اسکن های سونوگرافی داپلر کاربرد بسیار مهمی در تعیین سرعت جریان خون و جهت گردش آن دارند. این سونوگرافی، مشابه سونوگرافی معمولی است و با استفاده فرکانس بالای امواج صوتی به نام “فراصوتی” انجام می گیرد. گوش ما قادر به شنیدن این صداها نخواهد بود. امواج فراصوتی که توسط دستگاه سونوگرافی ایجاد می شود، مانند انعکاس صدا به بافت ها و استخوان ها برخورد کرده و بازمی گردند.

این رویه توسط یک پروب دستی کوچک به نام “ترانسدیوسر” یا مبدل انجام می گیرد. برای تسهیل روند سونوگرافی داپلر از یک نوع ژل استفاده می شود که روی تمام سطح شکم مالیده می شود. سپس ترانسدیوسر با فشار کمی روی سطح پوست، شروع به عکس برداری می کند.

قسمت های متراکم تر بدن مانند استخوان ها انعکاس بهتری نسبت به بافت های نرم تر دارند و با مقایسه این انعکاس است که تصویری از جنین روی صفحه نمایشگر شکل می گیرد و به صورت همزمان و زنده پخش می شود.

عوارض سونوگرافی داپلر

همانند سایر روش های سونوگرافی انجام سونوگرافی داپلر در بارداری خطری در پی ندارد. اگر سونوگرافی داپلر در بارداری توسط متخصص متبحر انجام شود در آن صورت تصویر واضحی از وضعیت سلامت جنین ایجاد می شود و در صورتی که به درستی به کار برده شود، انجام سونوگرافی داپلر در بارداری (سه ماهه دوم و سوم) خطری را برای جنین در پی نخواهد داشت.