سونو گرافی آنومالی اسکن سه ماه دوم

سونو گرافی آنومالی اسکن سه ماهه دوم یا سونوگرافی اواسط بارداری یا سونوگرافی تفصیلی نیز نامیده می‌شود بین هفته‌های ۱۵ تا ۲۸ قابل انجام است. اما از آنجا که بر اساس قوانین ایران، سقط‌ درمانی با محاسبۀ تاریخ اولین روز قاعدگی فقط تا پایان هفتۀ ۱۹ امکان‌پذیر است، این اسکن در فاصلۀ هفته‌های ۱۶ تا ۱۸ بارداری انجام می‌شود تا در صورت وجود مشکلی که نیاز به ختم بارداری دارد، این امکان برای والدین وجود داشته باشد.زمان توصیه شده آنومالی اسکن هفته ۱۸یا در جنین هایی که ntافزایش یافته داشته و یا هر نوع مورد مشکوک در سه ماهه اول داشته اند؛در هفته ۱۷ می باشد ؛ سنوگرافی‎آنومالی‎اسکن شامل سه بخش است:
بررسی بیومتری و سن جنین

بررسی انومالی های ساختاری و structural

بررسی soft marker s ها که همان ژنتیک سونوگرام

در صورت درخواست پزشک ،اکو قلب همزمان نیز قابل انجام است

به صورت کلی هدف این است که جنین هایی را که یافته غیر طبیعی ندارند از جنین هایی که نیاز به بررسی های بیش تر ( از جمله آمنیوسنتز )را دارند،جدا کنیم.
برخی آنومالی های ساختاری(علاوه بر ماهیت خود ناهنجاری ساختاری )نیاز به آمنیوسنتز دارند و برخی نیاز ندارند

موارد قابل بررسی در اسکن آنومالی

در این سونوگرافی، متخصص یک بررسی بسیار دقیق از اندام جنین و رحم شما انجام می‌دهد و رشد طبیعی جنین و محل قرارگیری جفت در رحم را بررسی می‌کند. فراموش نکنید که احتمال بروز ناهنجاری‌ها تنها در ۵ درصد جنین‌ها اتفاق می‌افتد، بنابراین انجام اسکن ناهنجاری‌های جنینی نباید موجب نگرانی شما شود. همچنین پزشک در این اسکن می‌تواند جنسیت نوزاد را به دقت تعیین کند. اندام‌های مختلف جنین که در اسکن آنومالی مورد بررسی قرار می‌گیرد شامل موارد زیر است:

شکل و اندازۀ سر جنین: مشکلات شدید مغزی در این مرحله از بارداری قابل مشاهده است. سر جنین از لحاظ اندازه و شکل توسط متخصص بررسی می شود و هر نوع مورد غیرطبیعی گزارش داده خواهد شد. با این حال زمانی که این سونوگرافی انجام می شود، به ندرت ممکن است ناهنجاری‌های شدید مغزی مشاهده شود.

چهرۀ جنین برای وجود شکاف لب: از ناهنجاری‌های ناحیۀ صورت، شکاف لب در این اسکن قابل تشخیص است، اما تشخیص شکاف کام داخل دهان جنین دشوار است و اغلب مشاهده نمی‌شود.

ستون فقرات کودک: ستون فقرات در مقطع طولی و عرضی بررسی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که تمام استخوان‌ها هم‌تراز است و پوست بدن، ستون فقرات را در پشت کمر پوشش می‌دهد. بررسی ستون فقرات برای تشخیص ناهنجاری‌های نقص‌های مادرزادی لولۀ عصبی که نسبتاً شایع‌تر از موارد دیگر هستند ضروری است.

دیوارۀ شکم جنین: متخصص از وجود اندام‌های داخلی و احاطه شدن آنها توسط دیوارۀ شکم اطمینان می‌یابد. همچنین جفت، بند ناف و مایع آمنیوتیک بررسی می‌شود.

معدۀ جنین: جنین مقداری از مایع آمنیوتیکی که با آن احاطه شده است را می‌خورد که در معدۀ او به شکل یک حباب سیاه دیده می‌شود. حضور مایع آمنیوتیک در معدۀ جنین می‌تواند نشانۀ باز بودن لولۀ گوارش او باشد.

قلب جنین: دو دهلیز بالا و دو بطن پایین در قلب باید هم‌اندازه باشد. دریچۀ قلب با هر ضربان قلب باید باز و بسته شود. همچنین وریدهای اصلی و سرخرگ‌ها بررسی خواهد شد.

کلیۀ جنین: وجود هر دو کلیه و جریان آزادانۀ ادرار به مثانه بررسی خواهد شد. اگر مثانۀ جنین خالی باشد، باید در طول اسکن پُر و به آسانی دیده شود، زیرا جنین اکنون چند ماه است که حدوداً هر نیم ساعت ادرار می‌کند. وجود ادرار در مثانه نیز حاکی از سلامت دستگاه ادراری جنین است.

بازوها، ران‌ها، دست و پاهای جنین: سلامت دست‌ها و پاها توسط متخصص بررسی و تعداد انگشت‌های دست و پای جنین شمرده می‌شود. زیرا تعداد کمتر یا بیشتر انگشتان می‌تواند نشان‌دهندۀ وجود ناهنجاری‌هایی در سایر اندام‌ها باشد.

متخصص در این سونوگرافی وضعیت و محل قرارگیری جفت را نیز بررسی خواهد کرد. جفت ممکن است بر روی دیوارۀ جلوی رحم یا همان دیوارۀ قدامی یا دیوارۀ پشت رحم یا همان دیوارۀ خلفی قرار داشته باشد. اگر جفت در قسمت بالای رحم باشد، با عنوان وضعیت فوندال و اگر در قسمت پایین رحم و نزدیک دهانۀ رحم باشد با عنوان جفت تحتانی توصیف و ثبت خواهد شد. تشخیص یک جفت سرراهی معمولاً قبل از هفتۀ ۲۰ بارداری بعید است، با این حال و درصورتی‌که جفت تحتانی باشد، مادر باید در سه ماهۀ سوم بارداری، سونوگرافی دیگری داشته باشد تا وضعیت جفت مجدداً کنترل شود؛ تا آن زمان معمولاً جفت از دهانۀ رحم فاصله گرفته است.

در این اسکن سه شریان خونی؛ دو سرخرگ و یک ورید در بند ناف شمارش و بررسی خواهد شد. همچنین ممکن است میزان مایع آمنیوتیک و امکان حرکت آزادانۀ جنین بررسی شود. در طول اسکن، متخصص اعضای بدن جنین را اندازه‌گیری می‌کند تا از طبیعی بودن رشد او مطمئن شود. مواردی که در این اسکن اندازه‌گیری خواهد شد در قسمت زیر آمده است:

• دور سر (HC)
• دور شکم (AC)
• استخوان ران (FL)

اندازه‌های بدن جنین با توجه به موعد زایمان، باید با آنچه برای جنین در آن هفته انتظار می‌رود مطابقت داشته باشد. متخصص سونوگرافی ممکن است هنگام انجام سونوگرافی، برخی از اجزای بدن جنین مانند دست‌ها یا پاها را به شما نشان دهد. ممکن است شما بتوانید تصویری از جنین را به صورت پرینت‌شده از متخصص سونوگرافی به عنوان یادگاری دریافت کنید.

تشخیص نقص‌های جنین در اسکن آنومالی

در سونوگرافی آنومالی اسکن برای تشخیص و یا پیشنهاد انجام آزمایشهای تکمیلی دیگر برای تشخیص ،اومفالوسل ،هرنی دیافراگماتیک،تترالوژی فالوت ،آترزی مری ،هولوپروزنسفالی؛شکاف لب و کام ،…معمولا آمنیوسنتز مستقیم پیشنهاد می شوند (hard markers)

ولی برخی ناهنجاری های ساختاری نیاز به آمنیوسنتز ندارند و مشکل ماهیت خود ناهنجاری است،مانند گاستروشزی،vsd ماسکولر یا انومالی ابشتین دریچه تریکوسپید

در مورد ژنتیک سونوگرام و بررسی soft marker sها ؛این نکات مهم است :
مهم ترین آنها در سه ماهه دوم؛شامل nfیا nuchal foldو NBیا nasal bone است.
در صورت افزایش ضخامت nf(بین هفته ۱۶تا ۲۰ به بیش از ۵میلی متر و بین هفته ۲۰ تا ۲۲ به بالای ۶ میلی متر )انجام حداقل niptیا ترجیحا آمنیوسنتز توصیه میشود .
در صورت absent nasal bone در سه ماهه دوم نیز آمنیوسنتز و در صورت هایپوپلاستیک بودن آن نیز niptو یا امنیو سنتز توصیه میشود (برای تشخیص nbهایپوپلاستیک از فرمول نیست nbبه bpdاستفاده کنید که نباید کمتر از ۱به ۱۰ باشد یعنی اگر bpd برابر با ۴۰ میلی باشد،؛حداقل میران قابل قبول nbبرابر با ۴ میلی است ).
از soft marker های دیگر میتوان به :
کیست کورویید پلکسوس
پیلکتازی دوطرفه بدون کالکتازی
روده اکوژن گرید ۳
فوکوس قلبی
بند ناف تک شریانی(sua)
ونتریکولومگالی خفیف (۱۰تا ۱۲ میلی متر )
Short flو hl(البته نه در حد آنومالی اسکلتی)
Aberent right sub clavian artery

ضخامت pre nasal thickness به nbبیش از از 78.و….
اشاره کرد.

در حال حاضر سایر soft marker s ها مانند زاویه ایلیاک،طول گوش ؛زاویه ماگزیلاری _فاشیال..کاربرد دیگر ندارند.
در صورت وجود دو عدد soft marker(به جز nbو nfکه توضیح دادم ) میشود دو راهبرد داشت :یا niptو آمنیو توصیه شود و یا آزمایشات دابل و کوادراپل و nt را چک کرد و اگر در این موارد ،مشکلی نبود؛با فالو و انومالی اسکن و اکو؛کار را ادامه دهیم و اگر دابل و کوادراپل و یا ntدارای موارد مشکوک بود ،niptیا آمنیو انجام داد

 آیا این سکن می تواند به من و یا کودکم آسیب برس