انجام سونوگرافی های تخصصی و در زمان مناسب حین بارداری همراه با اکو قلب جنین و نیز تست های غربالگری ساده و تخصصی ؛باعث تشخیص به موقع ناهنجاری ها شده و با سقط قانونی و طبق موازین شرعی در سن بارداری کمتر از 19 هفته ؛از درد و رنج خانواده ها کاسته شده و جامعه ای سلامت تر خواهیم داشت.
در مرکز ما پزشکان متخصص و فوق تخصص سونوگرافی و تصویربرداری جنین ،طبق آخرین متد روز جهان در خدمت شما هستند :
1. سونو گرافی غربالگری سه ماهه اول در سن 11تا14هفته بارداری جهت بررسی NTو نیز بررسی ساختار اولیه جنین (تشخیص برخی سندرم ها مانند اننسفالی و عدم وجود اندام ها و حتی برخی ناهنجاری های قلبی )
2 سونوگرافی فوق تخصصی بررسی ناهنجاری جنینی سه ماهه دوم (آنومالی اسکن پیشرفته) در هفته 17تا 28 که به صورت 2و 4بعدی انجام میشود و اکثر اختلالات ساختاری و ژنتیکی جنینی قابل تشخیص است.
3.اکو پیشرفته قلب جنین از سن 17هفتگی تا آخر بارداری جهت تشخیص آنومالی های قلبی.
4 .سونوگرافی کالر داپلر (سونوگرافی رنگی عروق جنین )به منظور پایش رشد جنین و نحوه خونرسانی آن که در دو زمان و طبق استاندار ها انجام میشود .یکی هفته 18تا 28 و دیگری از هفته 28تا انتهای بارداری
5.سونوگرافی بیوفیزیکال و بررسی حرکات و تنفس جنین از هفته 28 تا آخر بارداری همراه با دستگاه ثبت تغییرات ضربان قلب جنین (NST )
لازم ذکر است که برخی اختلالات جنین مانند بیماری های پوستی ؛تعدادی از بیماری های عصبی عضلانی با شروع دیررس ،کوری و کری ناشی از اختلالات عصبی و…قابل تشخیص با سونو نمیباشند.
سندرم Arnold chiari تیپ 2یک اختلال سیستم عصبی است که با هیدروسفالی (بزرگ شدن بطن های جانبی مغز)و پایین آمدن لوبهای مخچه و اثر فشاری بر روی بصل النخاع و همچنین NTD(سوراخ ستون فقرات)همراه است و قابل تشخیص در سونوگرافی سه ماهه دوم و حتی سه ماهه اول است.
علایم سونو گرافیک آن شامل :
1. Banana sign
2. Lemon sign
3. Hydrocephaly
4. NTD
میباشد.
به علت عوارض شدید این بیماری ،با تشخیص مناسب در زمان مناسب (زیر 19هفته) امکان سقط قانونی وجود دارد.
اکثر جنین ها با ناهنجاری های ساختاری و ژنتیکی در طول دوران بارداری از بین میروند و یکی از عوامل اصلی سقط های بین هفته های 6تا 14 بارداری میباشند. در واقع انتخاب طبیعی اکثر جنین های ناقص را از بین میبرد.
با این وجود تعداد قابل توجهی از جنین های با ناهنجاری های ساختاری و ژنتیکی تا آخر بارداری زنده مانده و حتی سالها پس از تولد هم عمر کرده و باعث افزایش مشکلات خانواده و جامعه (هم از نظر نگه داری و مراقبت ایشان و هم از جنبه های اقتصادی )میگردند.
بیماری داون یا منگولیسم و برخی از بیماری های قلبی و نیز ناهنجاری های موضعی اندام ها (مانند عدم وجود یک اندام به تنهایی )از جمله این اختلالاتی هستند که باعث افزایش زحمت خانواده و نیز افزایش هزینه های سلامت جامعه میشوند.
انجام سونو گرافی های تخصصی و در زمان مناسب حین بارداری همراه با اکو قلب جنین و نیز تست های غربالگری ساده و تخصصی ؛باعث تشخیص به موقع این ناهنجاری ها شده و با سقط قانونی و طبق موازین شرعی در سن بارداری کمتر از 19 هفته ؛از درد و رنج خانواده ها کاسته شده و جامعه ای سلامت تر خواهیم داشت.
در مرکز ما پزشکان متخصص و فوق تخصص سونوگرافی و تصویربرداری جنین ،طبق آخرین متد روز جهان در خدمت شما هستند :
1. سونو گرافی غربالگری سه ماهه اول در سن 11تا14هفته بارداری جهت بررسی NTو نیز بررسی ساختار اولیه جنین (تشخیص برخی سندرم ها مانند اننسفالی و عدم وجود اندام ها و حتی برخی ناهنجاری های قلبی )
2 سونوگرافی فوق تخصصی بررسی ناهنجاری جنینی سه ماهه دوم (آنومالی اسکن پیشرفته) در هفته 17تا 28 که به صورت 2و 4بعدی انجام میشود و اکثر اختلالات ساختاری و ژنتیکی جنینی قابل تشخیص است.
3.اکو پیشرفته قلب جنین از سن 17هفتگی تا آخر بارداری جهت تشخیص آنومالی های قلبی.
4 .سونوگرافی کالر داپلر (سونوگرافی رنگی عروق جنین )به منظور پایش رشد جنین و نحوه خونرسانی آن که در دو زمان و طبق استاندار ها انجام میشود .یکی هفته 18تا 28 و دیگری از هفته 28تا انتهای بارداری
5.سونوگرافی بیوفیزیکال و بررسی حرکات و تنفس جنین از هفته 28 تا آخر بارداری همراه با دستگاه ثبت تغییرات ضربان قلب جنین (NST )
لازم ذکر است که برخی اختلالات جنین مانند بیماری های پوستی ؛تعدادی از بیماری های عصبی عضلانی با شروع دیررس ،کوری و کری ناشی از اختلالات عصبی و…قابل تشخیص با سونو نمیباشند.
یکی از ناهنجاری های ساختاری جنین ،پا چنبری یا club foot است که به صورت چرخش پا (foot )به داخل نسبت به ساق پا تعریف میشود .
اکثر پا چنبری ها به صورت ایزوله بوده و یک ناهنجاری منفرد است ولی در مواردی (به خصوص در حالت دو طرفه )میتواند در زمینه اختلالات عصبی و عضلانی باشد.
به علت احتمال همراهی پا چنبری با در رفتگی لگن ؛انجام سونوگرافی مفصل هیپ در هفته 4 پس از تولد ضروری است.
درمان پا چنبری بسته به شدت آن میتواند بگچ گرفتن یا جراحی باشد.
سوال :آیا مصرف دارو هایی که جز دسته دارویی پر خطر میباشند؛ در حین بارداری باعث ایجاد ناهنجاری جنین به صورت حتمی میشود:
جواب :خیر .به هیچ وجه.البته این درست است که مصرف اینگونه داروها مضر و ریسک ایجاد برخی ناهنجاری های جنینی را تا چندین مرتبه در مقایسه با سطح نرمال جامعه افزایش میدهد، ولی باز هم احتمال تولد نوزاد سالم به مراتب بیشتر از نوزاد ناهنجار است.
مصرف دارو در 6 هفته اول بارداری دو پیامد بیشتر ندارد ؛یا رویان از بین خواهد رفت و یا هیچ تاثیری بر روی رویان نخواهد داشت زیرا قبل از هفته 6 ؛هنوز مراحل اندام و ارگان سازی شروع نشده است.
خطرناکترین مرحله ی بارداری که میتواند تحت تاثیر دارو ؛سبب ایجاد ناهنجاری شود :از هفته 6تا 12 است.
البته مصرف هیچ داروی به تنهایی مجوز سقط نیست و همانطور که در سطور بالاتر گفته شود ؛با تمام مسایل ،احتمال تولد نوزاد سالم بیشتر است.
انجام تست های غربالگری روتین و البته مهمتر از همه ؛سونوگرافی آنومالی اسکن همراه با اکو قلب جنین (هفته 18) ؛باید در این جنین ها انجام شود.
Non stress test
یا NSTیکی از روش های مورد استفاده در بارداری جهت بررسی وضعیت حرکات جنین و تغییرات ضربان قلب آن میباشد .
بررسی NSTتوسط یک دستگاه صوت محور انجام میشود و در این تست؛واکنش پذیری ضربان قلب جنین به حرکات آن ارزیابی می گردد .
به صورت طبیعی ؛با اکثر حرکات جنین به ویژه پس از هفته ۳۰ ام بارداری ؛میزان ضربان قلب جنین به مدت چندین ثانیه بالا میرود و سپس به سطح پایه بر میگردد.این واکنش نرمال جنین که مرکز آن در بصل النخاع است ؛در مواردی که جنین دچار اسیدوز تنفسی شود ؛از بین میرود و یکی از اولین نشانه های دیسترس تنفسی جنین میباشد.
آزمون NSTیکی از سرفصل های مورد بررسی بیوفیزیکال جنین است و پس از هفته ۳۰ بارداری قابل انجام است
بیماری های مادر زادی قلب جنین شیوع ۹تا ۱۳ در هر ۱۰۰۰۰تولد دارد.
تترالوژی فالوت (TOF) ،کوارکتاسیون آئورت؛سندروم قلب چپ هایپوپلاستیک(HLHS)،و..از مهم ترین بیماری های شایع قلب جنین میباشد.
به صورت کلی ؛احتمال وجود آنومالی های ساختاری جنین در مواردی که بیماری مادرزادی قلبی وجود دارد بالاتر است و بالعکس.
بررسی قلب جنین و اکو قلب جنین از هفته ۱۸ به بالا به راحتی توسط سونولوژیست و رادیولوژیست قابل انجام است هرچند در برخی موارد ؛حتی از هفته ۱۶ به بعد هم امکان انجام دارد.
از مهم ترین اندیکاسیون های انجام اکو قلب جنین میتواند به این موارد اشاره کرد :
دیابت بارداری قبل از بارداری و یا دیابت بارداری ایجاد شده در سه ماهه اول ،وجود انومالی های قلبی در بستگان درجه اول ؛دوقلو های مونوکوریون؛سابقه مصرف دارو های خاص ؛میزان NTبالای 3mmو یا بالای صدک 95%؛وجود انومالی اکسترا کاردیاک(خارج قلبی )،وجود بند ناف تک شریانی(SUA)،…
از مزایای انجام اکو کاردیوگرافی و بررسی انومالی قلب جنین توسط رادیولوژیست این است که اولا همزمان و در همان حین انجام انومالی اسکن سه ماهه دوم؛صورت می پذیرد واز اتلاف وقت مادر و خانواده جنین جلوگیری میکنند و نیز سبب کاهش استرس مادران میشود.
بررسی قلب جنین در نماهای اصلی Four chamber;three vessels;LVOT;;RVOT;Aortic and ductal viewو…انجام میشود.
اکو قلب جنین توسط دستگاه های سونو گرافی بسیار پیشرفته و توسط روش های دو بعدی و کالر داپلر و گاهی توسط تکنیک های چهار بعدی و STICانجام میگیرد.
با تشخیص به موقع برخی بیماری های قلبی پیچیده؛امکان مدیریت بارداری بهتر میشود و والدین نیز آمادگی روحی لازم را کسب میکنند.
سونوگرافی کالر داپلر که در اصطلاح عامه به سونو گرافی رنگی شهرت دارد ؛در واقع به بررسی هر گونه عروق بدن توسط امواج صوت اشاره دارد که پایه فیزیکی آن ؛تغییر فرکانس(شیفت داپلر ) موج ارسال شده در برخورد با مواد متحرک و بازگشت موج ثانویه به پروب است.
از مهم ترین موارد استفاده سونوگرافی کالر داپلر میتوان به بررسی خونرسانی اندام های تحتانی و فوقانی (بویژه در افراد دیابتی یا شک به لخته در وریدهای عمقی یا DVT ) ,ارزیابی خونرسانی جفت و جنین در مادران باردار ؛اندازه گیری تنگی احتمالی عروق سرو گردن (کاروتید )؛بررسی خونرسانی کلیه ها در افرادی که دچار فشار خون میباشند و….اشاره کرد.
سونوگرافی کالر داپلر یک روش تشخیصی تخصصی بوده و توسط پزشکان متخصص رادیولوژی و سونوگرافی و با دستگاه های پیشرفته در مراکز معتبر انجام میشود.
بررسی اختلالات ساختاری نخاع و ستون فقرات یکی از مهمترین مباحث در سونوگرافی دوران بارداری است .
ناهنجاری های ستون فقرات شامل اختلالات نخاع مانند NTD( ارتباط بین سیستم عصبی با مایع امنیوتیک از طریق شکاف پوستی بزرگ )و یا بیماری های استخوانی فقرات مانند همی ورتبرا همراه با اسکولویوز(انحراف ستون فقرات )میباشد.
بیماری های نخاع در موارد متعددی با ناهنجاری های سایر ارگان های بدن مانند قلب ،کلیه ؛اندام ها و …همراه است ؛لذا تشخیص درست و به موقع آنها در طی دوران بارداری از ضروری ترین مباحث در سونوگرافی جنین است .
بیماری های مادر زادی قلب جنین شیوع ۹تا ۱۳ در هر ۱۰۰۰۰تولد دارد.
تترالوژی فالوت (TOF) ،کوارکتاسیون آئورت؛سندروم قلب چپ هایپوپلاستیک(HLHS)،و..از مهم ترین بیماری های شایع قلب جنین میباشد.
به صورت کلی ؛احتمال وجود آنومالی های ساختاری جنین در مواردی که بیماری مادرزادی قلبی وجود دارد بالاتر است و بالعکس.
بررسی قلب جنین و اکو قلب جنین از هفته ۱۸ به بالا به راحتی توسط سونولوژیست و رادیولوژیست قابل انجام است هرچند در برخی موارد ؛حتی از هفته ۱۶ به بعد هم امکان انجام دارد.
از مهم ترین اندیکاسیون های انجام اکو قلب جنین میتواند به این موارد اشاره کرد :
دیابت بارداری قبل از بارداری و یا دیابت بارداری ایجاد شده در سه ماهه اول ،وجود انومالی های قلبی در بستگان درجه اول ؛دوقلو های مونوکوریون؛سابقه مصرف دارو های خاص ؛میزان NTبالای 3mmو یا بالای صدک 95%؛وجود انومالی اکسترا کاردیاک(خارج قلبی )،وجود بند ناف تک شریانی(SUA)،…
از مزایای انجام اکو کاردیوگرافی و بررسی انومالی قلب جنین توسط رادیولوژیست این است که اولا همزمان و در همان حین انجام انومالی اسکن سه ماهه دوم؛صورت می پذیرد واز اتلاف وقت مادر و خانواده جنین جلوگیری میکنند و نیز سبب کاهش استرس مادران میشود.
بررسی قلب جنین در نماهای اصلی Four chamber;three vessels;LVOT;;RVOT;Aortic and ductal viewو…انجام میشود.
اکو قلب جنین توسط دستگاه های سونو گرافی بسیار پیشرفته و توسط روش های دو بعدی و کالر داپلر و گاهی توسط تکنیک های چهار بعدی و STICانجام میگیرد.
با تشخیص به موقع برخی بیماری های قلبی پیچیده؛امکان مدیریت بارداری بهتر میشود و والدین نیز آمادگی روحی لازم را کسب میکنند.
اکثر جنین ها با ناهنجاری های ساختاری و ژنتیکی در طول دوران بارداری از بین میروند و یکی از عوامل اصلی سقط های بین هفته های 6تا 14 بارداری میباشند. در واقع انتخاب طبیعی اکثر جنین های ناقص را از بین میبرد.
با این وجود تعداد قابل توجهی از جنین های با ناهنجاری های ساختاری و ژنتیکی تا آخر بارداری زنده مانده و حتی سالها پس از تولد هم عمر کرده و باعث افزایش مشکلات خانواده و جامعه (هم از نظر نگه داری و مراقبت ایشان و هم از جنبه های اقتصادی )میگردند.
بیماری داون یا منگولیسم و برخی از بیماری های قلبی و نیز ناهنجاری های موضعی اندام ها (مانند عدم وجود یک اندام به تنهایی )از جمله این اختلالاتی هستند که باعث افزایش زحمت خانواده و نیز افزایش هزینه های سلامت جامعه میشوند.